Viêm họng: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Viêm họng là bệnh viêm đường hô hấp trên thường gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ em và người cao tuổi. Bệnh dễ bùng phát khi thời tiết thay đổi, môi trường ô nhiễm hoặc dùng điều hòa thường xuyên. Dù không nguy hiểm, viêm họng nếu không điều trị đúng cách có thể kéo dài, tái phát và gây biến chứng nghiêm trọng như viêm tai giữa, thấp tim hay viêm cầu thận, nhất là khi do liên cầu khuẩn gây ra.

Viêm họng là bệnh thường gặp nhưng không được chủ quan

Viêm họng là gì?

                                                        Viêm họng sẽ khiến bạn đau rát cổ họng

Viêm họng là tình trạng niêm mạc vùng hầu họng bị viêm, phù nề, đỏ rát hoặc có hiện tượng tiết dịch, đôi khi kèm theo loét hoặc mủ. Tùy thuộc vào thời gian diễn tiến và nguyên nhân, viêm họng được chia thành:

• Viêm họng cấp tính: Khởi phát nhanh, thường do virus, kéo dài dưới 7 ngày. Bệnh nhân có thể sốt cao, đau rát họng, nuốt vướng và có cảm giác nóng rát lan lên tai.
• Viêm họng mạn tính: Xảy ra khi viêm họng cấp không được điều trị triệt để hoặc tái phát nhiều lần. Người bệnh cảm thấy ngứa họng, khô họng kéo dài, hay phải khạc đờm vào buổi sáng.

Dấu hiệu nhận biết viêm họng

                                    Niêm mạc họng và họng bị sưng đỏ là triệu chứng của bệnh viêm họng

Các triệu chứng thường gặp

• Cảm giác đau rát họng, đặc biệt khi nuốt hoặc nói.
• Họng đỏ, niêm mạc phù nề, đôi khi xuất hiện mủ trắng.
• Ho khan hoặc ho có đờm đặc.
• Khàn tiếng, mất tiếng tạm thời.
• Sốt nhẹ đến sốt cao trên 39°C.
• Hơi thở có mùi hôi, cảm giác mệt mỏi toàn thân.

Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm

• Sưng hạch vùng cổ, đau khi sờ.
• Khó thở, nuốt nghẹn, có thể là dấu hiệu của áp xe họng.
• Nổi ban trên da, đau khớp, tiểu ít, có thể gợi ý viêm cầu thận hậu nhiễm liên cầu.
• Bệnh kéo dài hơn 7 ngày, không đáp ứng thuốc điều trị thông thường.

Việc nhận biết sớm giúp bạn chủ động đi khám, điều trị đúng cách và tránh biến chứng không mong muốn.

Nguyên nhân gây viêm họng

                                                  Một số nguyên nhân gây viêm họng

1. Do tác nhân gây bệnh

• Virus (chiếm >80%): Rhinovirus, Adenovirus, virus cúm, virus hợp bào hô hấp (RSV)… thường gây viêm họng kèm ho, sổ mũi.
• Vi khuẩn: Chủ yếu là Streptococcus pyogenes (liên cầu khuẩn tan huyết beta nhóm A) – dễ gây viêm họng mủ và biến chứng thấp tim, viêm cầu thận.
• Nấm Candida: Gặp ở người suy giảm miễn dịch hoặc dùng kháng sinh kéo dài.

2. Các nguyên nhân khác

• Trào ngược dạ dày – thực quản: Dịch axit trào ngược lên họng gây kích ứng mạn tính.
• Khói thuốc, ô nhiễm không khí: Kích thích trực tiếp niêm mạc hầu họng.
• Nói to, la hét nhiều: Làm tổn thương dây thanh và họng, nhất là ở giáo viên, MC.
• Sử dụng điều hòa lạnh thường xuyên: Làm khô họng, tạo điều kiện cho virus phát triển.

Các biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm họng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm:

Áp xe quanh amidan là biến chứng nguy hiểm khi bị viêm họng

• Áp xe quanh amidan: Gây sưng to một bên họng, đau dữ dội, có thể chèn ép đường thở.
• Viêm tai giữa, viêm xoang: Do viêm lan qua các ống thông tai – mũi – họng.
• Thấp tim: Hậu quả của nhiễm liên cầu không điều trị đúng, gây tổn thương van tim.
• Viêm cầu thận cấp: Gây tiểu đỏ, phù, tăng huyết áp.
• Chuyển sang mạn tính: Ảnh hưởng đến khả năng phát âm, giọng nói, mất tự tin.

Chẩn đoán và điều trị viêm họng

Phương pháp chẩn đoán

Khám trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa

• Khám họng trực tiếp bằng đèn soi
• Test nhanh liên cầu khuẩn A (có tại các bệnh viện lớn)
• Cấy dịch họng khi nghi ngờ kháng thuốc
• Xét nghiệm công thức máu nếu có biểu hiện nhiễm trùng toàn thân

Điều trị viêm họng

1. Điều trị bằng thuốc

• Thuốc giảm đau, hạ sốt: Paracetamol, Ibuprofen.
• Kháng sinh: Penicillin, Amoxicillin, Cephalexin (chỉ khi có chỉ định bác sĩ).
• Xịt họng, ngậm thuốc: Hexaspray, Strepsils, Kamillosan…

2. Điều trị hỗ trợ

• Súc họng bằng nước muối ấm 2–3 lần/ngày
• Xông hơi mũi họng với tinh dầu sả, bạc hà giúp thông thoáng đường thở
• Chườm ấm vùng cổ, uống nước ấm liên tục

Lưu ý: Việc sử dụng kháng sinh cần theo đơn bác sĩ. Tự ý dùng dễ gây kháng thuốc và hại hệ tiêu hóa.

Cách chăm sóc và phòng ngừa viêm họng

• Giữ ấm cổ, ngực, đặc biệt khi trời lạnh
• Uống đủ nước (1.5 – 2L/ngày), hạn chế đồ lạnh, nước có gas
• Bổ sung vitamin C tự nhiên: cam, quýt, kiwi…
• Không hút thuốc lá, tránh tiếp xúc khói bụi
• Tập thể dục nhẹ mỗi ngày, ngủ đủ giấc
• Vệ sinh răng miệng đúng cách, thay bàn chải định kỳ 3 tháng/lần
• Rửa tay thường xuyên với xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn

Khi nào nên đến bệnh viện?

Hãy đi khám khi bạn có các biểu hiện sau:

• Viêm họng kéo dài trên 5 ngày
• Sốt cao liên tục, dùng thuốc không giảm
• Đau họng kèm khó thở, khó nuốt
• Có hạch cổ, mủ hoặc máu trong đờm
• Trẻ nhỏ lười ăn, quấy khóc, bỏ bú

Không nên tự điều trị tại nhà quá lâu vì có thể bỏ lỡ giai đoạn vàng điều trị bệnh.

FAQ – Giải đáp thắc mắc về viêm họng

Viêm họng có cần kháng sinh không?

Chỉ dùng khi do vi khuẩn, không dùng bừa bãi tránh kháng thuốc.

Trẻ bị viêm họng nên ăn gì?

Cháo loãng, súp gà, nước ấm, trái cây mềm. Tránh đồ lạnh, cay nóng.

Tự chữa viêm họng tại nhà được không?

Với trường hợp nhẹ có thể chăm sóc tại nhà, nhưng nếu bệnh kéo dài, cần đi khám để tránh biến chứng.

Viêm họng có lây không?

Có. Viêm họng dễ lây qua đường hô hấp, tiếp xúc gián tiếp hoặc qua bàn tay. Người mắc bệnh nên nghỉ ngơi tại nhà 3–5 ngày, tránh lây lan trong cộng đồng và hạn chế biến chứng.

Điều trị viêm họng hiệu quả tại Bệnh viện Đa khoa Gia Định

Điều trị Tai Mũi Họng chất lượng cao tại Bệnh viện Đa khoa Gia Định

Bệnh viện Đa khoa Gia Định là địa chỉ uy tín tại TP.HCM trong điều trị các bệnh lý Tai Mũi Họng. 

• Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm
• Thiết bị nội soi hiện đại, phát hiện chính xác các ổ viêm
• Phác đồ điều trị cá nhân hóa, hiệu quả – an toàn – nhanh chóng
• Khám BHYT đúng tuyến, thủ tục đơn giản, chi phí hợp lý
• Môi trường khám bệnh sạch sẽ, chuyên nghiệp

Viêm họng là bệnh lý thường gặp nhưng không nên xem nhẹ. Chủ động nhận biết triệu chứng, chăm sóc đúng cách và đến bệnh viện khi cần sẽ giúp bạn nhanh chóng hồi phục, tránh những biến chứng đáng tiếc.

Hãy đến khám tại Bệnh viện Đa khoa Gia Định để được chẩn đoán chính xác và điều trị các bệnh lý Tai Mũi Họng an toàn hiệu quả nhé.